Przez pierwsze 100 lat istnienia Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w uczelni mogli studiować jedynie mężczyźni. Kobiety nie miały wstępu na akademię. Podobna sytuacja była w całej Europie. Pierwszą akademią artystyczną, która otworzyła swoje drzwi dla kobiet była akademia w Petersburgu. Stało się to w 1894 roku, po 137 latach od założenia. Dwa lata później, bo w 1896 na kobiety otworzyła się paryska Académie des Beaux-Arts (po 248 latach istnienia). Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie przyjęła studentki wraz ze swoim powstaniem w 1904 roku. Była to pierwsza tego typu placówka, która przyjmowała w swoje mury kobiety (w pierwszym roku było ich 70). Nosiła wtedy nazwę Szkoły Sztuk Pięknych i była instytucją prywatną, nie miała statusu Akademii.
Wstęp kobiet na uczelnie okupiony był walką, która wywoływała gorące emocje i wielkie dyskusje. Grupa przeciwników była bardzo liczna. W 1870 roku Roman Bierzyński pisał:
"Odwieczne, czasowo uśpione roszczenia emancypacyjne kobiet ponawiają się od niejakiego czasu mianowicie w Stanach Ameryki i Francyi z wytrwałą, właściwą płci pięknej natarczywością. Na teraz nie idzie więcej, jak o postawienie kobiety pod względem praw cywilnych i politycznych, na zupełnej z mężczyzną równi. Metingi, konferencye, manifestacye, broszury, dziwactwa wszelkiego rodzaju są objawami tych konwulsyjnych marzeń.
Jest i zawsze będzie coś, czego mimo wszelkich wysileń kobieta nie dosięgnie nigdy, a tem jest mózg mężczyzny; najpośledniejszy mężczyzna przenosi kobietę, by najwyżej nauczoną, o całą wysokość swojego czoła (…)
Twórczość estetyczna jest u kobiety darem rzadkim, gdyż tworzenie dzieł sztuki zostawione jest tylko pojętności i porządkowi, w czem, powtarzamy, kobieta nigdy nie dorówna mężczyznie. (…)
Doświadczenie wieków przekonywa, że każdy kraj, w którym kobiety zajmują się naukami lub zadaniami społecznymi, znajduje się w stanie śmiertelnego rozkładu.[1].
Dokładnie 100 lat temu, we wrześniu 1917 roku jedna z kobiet postanowiła złamać panujący na ASP w Krakowie zakaz. Była to Zofia Baltarowicz, która przyjechała do Krakowa, aby pokazać swoje prace profesorom pracującym na akademii.
Swoje pierwsze próby rzeźbiarskie Zofia zaczęła mając 5 lat, kiedy do ich domu przybył szklarz, podarował bacznie przyglądającej mu się dziewczynce dużą bryłę kitu z którego robiła pierwsze figurki. W wieku lat 14-nastu wiedziała już, że chce studiować na ASP w Krakowie. Nie była to zbyt często spotykana decyzja. Kobiety w tamtych czasach były wychowywane i przystosowywane do bycia żoną, matką, gospodynią dbającą o dom i rodzinę. Takie było naczelne zadanie dla kobiet. W związku z tym mało której kobiecie przychodziła do głowy chęć rozwijania swoich pasji. Taka możliwość była zarezerwowana dla mężczyzn.
Inaczej myślała Zofia. Kiedy powtarzano jej, że dla kobiet wstęp na akademię jest wzbroniony, mówiła, że ten argument do niej nie przemawiał. Przyjechała do Krakowa z małej miejscowości Jaryczów Stary, z teczką rysunków, bez żadnych protekcji, przyszła pokazać swoje prace, aby talentem przełamać panujący zakaz. W swoich wspomnieniach twierdziła, że nie przerażał ją fakt zakazu, a raczej zmuszał do działania. Kiedy rozpoczęła prace w pracowni prof. Laszczki była jedyną kobietą na całej akademii. Sama wśród 80 mężczyzn studentów.
Oficjalna zgoda na studiowanie kobiet zapadła dopiero 14 grudnia 1918 roku. A pierwsze studentki zostały przyjęte na rok 1919/1920.
W najnowszym numerze Wiadomości ASP (nr 79) można przeczytać osobistą relację Zofii z przyjęcia jej na studia.
Więcej na temat Zofii Baltarowicz-Dzielińskiej w audycji Radia Kraków oraz wywiadzie, który ukazał się w Gazecie Wyborczej.
Zofia Dzielińska w swojej pracowni przy ul.Kurkowej 3 we Lwowie ok 1932 wl Barbara Sosnicka
Dowod osobisty Paszport Rzeczpospolita Polska wl Barbara Sosnicka
Zaswiadczenie Laszczki Dokumentacja Plastyki Współczesnej PAN W-wa
Zaswiadczenie o studiach Dokumentacja Plastyki Współczesnej PAN W-wa
[1] Roman Bierzyński, Jeszcze słówko o kobiecie, Warszawa 1870, źródło: http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=12018 (08.10.2017)
W Galerii Promocyjnej zakończyła się wystawa "Issues of reality" będąca podsumowanie międzynarodowego projektu fotograficznego, w którym uczestniczyły dwie uczelnie: Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie oraz Vysoka Skola Vytvarnych Umeni v Bratislave. Uroczysty finisaż odbył się 6 października 2017 r. Podsumowania wystawy dokonali Prorektor ds. Studenckich a zarazem Kurator Galerii Promocyjnej dr hab. Jan Tutaj, prof. ASP, dr Tomas Agat Błoński prowadzący Pracownię Fotografii II na krakowskiej ASP, dr hab. Tomasz Daniec, prof. ASP - Dziekan Wydziału Grafiki oraz przedstawicielka VSVU z Bratysławy doc. mgr art. Silvia Saparova, ArtD.
Michal Hustaty tak pisze o projekcie: "...Issues of reality - Problem rzeczywistości, to tytuł projektu pomiędzy Pracownią o fotografii Silvii Saparovej (VSVU, Bratislava) i Pracownią Fotograffi II Tomasa Agat Błońskiego (ASP, Kraków), którego celem jest refleksja nad postinternetową sytuacją młodej generacji, nazywanej również generacją X lub Y. Sytuacja ta polega na tym, że internet jest obecnie największym środkiem rozpowszechniania obrazu. Podobnie jak postmoderna zareagowała krytycznie na modernę, dzisiaj również potrzebny jest krytyczny i analityczny stosunek do współczesnych procesów wokół nas. Celem jest stworzenie przestrzeni dla publicznej dyskusji na temat obecnego stanu tego problemu, wykraczającego poza klasyczne ramy sztuki wolnej poprzez końcową wystawę i prezentację prac studentów, które są kontynuacją dwuletniej współpracy obu szkół wyższych na temat: "Issues of reality" z podtematami: The presence, here and now / Who are ww? / Image after internet..."
W wystawie udział wzięli: Leontina Berkova, Karolina Biskup, Weronika Cyganik, Ivana Durkacova, Aleksandra Dyja, Alzbeta Frajkova, Ema Lancariova, Jan Mytny ml., Wojciech Osielczak, Monika Raźny, Anna Skoczeń, Ester Sabikova, Hoa Nguyen Thi, Justyna Wiśniowska, Adam Żądło, Dasa Vaskova.
Od 6 do 8 października, w halach wystawowych Ptak Warsaw Expo można było oglądać wybrane najlepsze projekty studentów Wydziału Architektury Wnętrz. II edycja międzynarodowych targów wyposażenia wnętrz Warsaw Home była okazją do prezentacji najnowszych rozwiązań projektowych, wzorniczych oraz do zapoznania się z aktualną ofertą producentów, dystrybutorów i wykonawców. Warsaw Home było miejscem spotkania architektów, projektantów, właścicieli firm i sklepów oraz klientów indywidualnych.
Placówki edukujące w dziedzinach projektowych reprezentował Wydział Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Wydziały Form Przemysłowych z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Wrocławiu.
Na powierzchni 100 m2 pokazane zostały meble oraz lampy wykonane w pracowniach projektowania mebli i elementów wyposażenia wnętrz, projekty przestrzeni architektonicznych z pracowni projektowania architektury wnętrz, prezentacje multimedialne z pracowni projektowania przestrzeni ekspozycyjnych. Dodatkowo ekspozycja uzupełniona została o multimedialną grę, która zwróciła uwagę na bezpośrednią możliwość interakcji przestrzeni architektonicznej z widzami.
Stoisko Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie było również zapowiedzią i promocją nadchodzącego wydarzenia , kolejnej edycji Międzynarodowego Biennale Architektury Wnętrz w Krakowie.
Początek roku akademickie 2017/2018 to wyjątkowy moment dla Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Właśnie mija pięć lat od powołania do istnienia Wydziału Intermediów, dziesięć lat istnienia kierunku Intermedia na krakowskiej ASP a dodatkowo rok 2017 stał się bardzo ważnym momentem przeprowadzki Wydziału na Wzgórze Krzemowe, czyli krakowskie Krzemionki, do jednego z dwu budynków krakowskiego ośrodka TVP.
W Galerii ASP, 5 października 2017 r., panelem dyskusyjnym zainaugurowany został program jubileuszowy. Spotkanie z udziałem Artura Tajbera, Antoniego Porczaka, Sidey Myoo oraz Stanisława Tabisza moderowała Justyna Nowicka. Nagranie z panelu otwarcia można zobaczyć na www.
Kolejny panel dyskusyjny "Wzgórze Krzemowe. Sztuka mediów" odbędzie się w sobotę, 7 października 2017 r. o godz. 16.00 w Galerii ASP (ul. Basztowa 18). Wezmą w nim udział: Sidey Myoo, Natalia Balska, Łukasz Furman, Piotr Madej, Patrycja Maksylewicz, Edyta Mąsior.
Szczegółowy program jubileuszu dostępny jest na www.
Foto Patrycja Maksylewicz.
Wernisażem, który odbył się 5 października 2017 r. rozpoczęła się w Galerii "Akademia w Bronowicach" wystawa zatytułowana "Obiekty z papieru". Ekspozycja prezentuje prace studentów powstałe w IV Pracowni Interdyscyplinarnej dr hab. Małgorzaty Buczek-Śledzińskiej, prof. ASP z Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.
Uczestnikami wystawy są: Kamila Adamik, Bogusław Bartuś, Anna Bogdanowicz, Agnieszka Chrzanowska-Małys, Idalia Ferenc, Danuta Gaweł, Roman Gruszecki, Miłosz Horodyski, Krystyna Korczakowska-Nosek, Sylwia Lis-Persona, Renata Magda, Barbara Mateja, Lidia Mucha, Elżbieta Nosalik-Romańska, Agata Pałach, Caroline Straczek, Zuzanna Surma, Maciej Zabawa, Elżbieta Zrobek, Cavadonga Castro oraz Marina Franco.
Wystawie towarzyszy katalog. Prorektor ds. Studenckich a zarazem Kurator Galerii "Akademia w Bronowicach" pisze: "...Prezentowane prace są wyborem bardzo obfitego dorobku Pracowni prowadzonej od wielu lat przez prof. Małgorzatę Buczek-Śledzińską. Pani Profesor sama bardzo aktywnie tworząc w tej materii, w sposób autorski realizuje program Pracowni, z powodzeniem i niemałymi sukcesami prezentując dorobek swoich wychowanków na licznych ogólnopolskich ekspozycjach. Wystawa obejmuje więc zestaw prac z kilku wątków tematyczno-problemowych, realizowanych w ramach programu studiów oraz elementy dyplomów zrealizowanych w ostatnich latach..."
Małgorzata Buczek-Śledzińska w następujących słowach opowiada o ekspozycji: "...Prace, które gości Galeria "Akademia w Bronowicach" zrealizowano wyłącznie z papieru z recyklingu oraz z papieru wytworzonego z materii organicznych, dających nieograniczone możliwości sensualne w trakcie kreacji artystycznych zmierzających do ostatecznej wizualizacji. Z techniką preparowania autorskiego papieru łączymy inne techniki znane i stosowane od wieków na papierze: rysunek, batiki, ręczny druk, relief, ornament i inne..."
Wystawę "Obiekty z papieru" można oglądać do 15 listopada 2017 r. w Galerii "Akademia w Bronowicach" w Galerii Handlowej Bronowice, ul. Stawowa 61 (poziom 1) od poniedziałku do piątku w godzinach od 15.00 do 21 .00 oraz w soboty i niedziele w godz. od 9.00 do 21.00.
