W latach 70-90-tych XX wieku zdobiły ściany sali budynku w Suchem koło Poronina, gdzie swoją siedzibę miał góralski zespół Harnasie. Potem wraz z obiektem Mineralnej Spółdzielni Pracy popadły w ruinę. W 2019 roku trafiły do pracowni Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki krakowskiej ASP, by teraz finalnie wrócić znów do Suchego. Mowa o gigantycznej kompozycji malarskiej pt. „Odpoczynek na hali” oraz malowidle „Wesele góralskie”, autorstwa Władysława Trebuni Tutki, absolwenta naszej Uczelni.

 

Temat ratowania przed całkowitym unicestwieniem malowideł Trebuni Tutki z Suchego do Pracowni Przenoszenia i Rozwarstwiania Malowideł Ściennych przyniósł prof. Edward Kosakowski oraz dr Marcin Błaszczyk. W lipcu i sierpniu 2017 roku odbyły się wizje lokalne w celu określenia kierunków działania konserwatorskiego.

Zdjęcie malowideł ze ściany okazało się dużo trudniejsze niż początkowo zakładano. Akcja trwała cały lipiec 2019 roku. Następnie dzień w dzień zespół konserwatorów najpierw oczyszczał malowidło, podklejał złuszczoną warstwę malarską, następnie naklejał na nią specjalne warstwy tworzące licowanie, by w końcu za pomocą ciężkich elektronarzędzi oddzielić twardą, cementową zaprawę od wątku ceglanego. Wtedy też pokazały się ślady wcześniejszej kompozycji, czytelne zwłaszcza w zestawieniu z fotografiami archiwalnymi.

Z początkiem sierpnia 2019 roku, wielkie i ciężkie płaty malowidła zostały przetransportowane do Krakowa, gdzie przystąpiono do następnego etapu prac. Należało zeszlifować warstwę zaprawy, przetykanej gęsto jeszcze twardszym żwirem. Dzięki temu, warstwa malarska utrzymywana na swoim miejscu przez licowanie, znacznie zyskała na lekkości. Konserwatorzy musieli na odwrociu płatów zbudować układ specjalnych warstw pełniących różnoraką rolę – uzupełniających ubytki, zapewniających odporność na rozrywanie, czy wreszcie zapewniających odwracalność zabiegu. Dopiero po usunięciu licowania i osadzeniu na nowych, lekkich i sztywnych podłożach, płaty zaczęły znów przypominać malowidła ścienne.

Ostatni etap prac odbywał się w Galerii Cztery Ściany, gdzie konserwatorzy uzupełniali powstałe na przestrzeni lat ubytki, retuszowali i scalali przedstawienie, przywracając go do świetności.

Teraz malowidła wróciły na swoje miejsce do Suchego koło Poronina, gdzie powstał nowy obiekt: Filia GOK - Poroniańskie Centrum Kultury i Dziedzictwa Podhala w Suchem.

Jest to szczęśliwy finał wielu miesięcy pracy zespołu naszych konserwatorów oraz starań Społecznego Komitetu Zagospodarowania Gminnej Działki w Suchem, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Zakopanem, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków oraz Narodowego Instytutu Dzieła Władysława Trebuni Tutki znów cieszą oczy i serca.

 

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie | pl. Jana Matejki 13, 31-157 Kraków | +48 12 299 20 00 |

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.