Indywidualna wystawa Iwony Demko w mia ART Gallery we Wrocławiu "Ile właściwie było wielkich artystek?"

11 grudnia o godz. 17.00 odbędzie się finisaż i oprowadzanie po wystawie pt. "Ile właściwie było wielkich artystek?" dry hab. Iwony Demko we wrocławskiej mia ART Gallery, której kuratorką jest Patrycja Bochenek. Wystawa jest poświęcona poszukiwaniom studentek z archiwalnej listy kobiet, które jako pierwsze ukończyły semestr 1919/1920 na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Iwona Demko od pięciu lat prowadzi badania. W 2018 r. ukazała się jej publikacja "Zofia Baltarowicz-Dzielińska. Pierwsza studentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie". Na wystawie poznamy kolejne studentki z archiwalnej listy z 1919/1920 roku. Wystawa trwa do 11 grudnia 2021 r.

Na wystawę zostały pożyczone prace pochodzące od potomkiń i potomków pierwszych kobiet studiujących w akademii: Anny Miączyńskiej-Van Veen, Anety i Krzysztofa Tyl, Urszuli Grabowskiej, Magdaleny Korczak i Muzeum ASP.

W tym roku mija 50 lat od napisania słynnego eseju Lindy Nochlin „Dlaczego nie było wielkich artystek?". Rocznica ta stała się okazją do podsumowania pięcioletniej kwerendy Iwony Demko.

„Pytają nas z pobłażliwą ironią, ile właściwie było wielkich artystek? Eh! Panowie, było ich kilka i jest to zdumiewające, biorąc pod uwagę ogromne trudności, jakie napotykają." Pisała Maria Baszkircew w swoim tekście „Kobiety artystki" z 1881 roku. Mija niemal 150 lat, a pytanie o obecność kobiet w sztuce wciąż pozostaje aktualne. Jest to temat od kilku lat rozpalający do czerwoności badaczki, które wzięły sobie za cel oddanie zapomnianym artystkom godnego miejsca w historii sztuki.

Jedną z takich badaczek jest Iwona Demko – artystka wizualna i wykładowczyni na Wydziale Rzeźby w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obok jej sztuki nie da się przejść obojętnie, jej znaki rozpoznawcze to wszechobecny róż, waginatyzm i kicz. Wszystko w oparach kampu i różowego lukru, pod którym kryje się ogromna feministyczna determinacja. Przez lata artystka mierzyła się z oskarżeniami o nimfomanię i infantylizm. Jednak na przestrzeni ostatniego roku rzeczywistość kobiet w Polsce zmieniła się radykalnie, a przesłanie twórczości Iwony Demko zostało w końcu właściwie zrozumiane, stało się też niezwykle aktualne i potrzebne. Tym razem artystka, od wielu lat związana z krakowską ASP, z podobną determinacją podjęła się odkrycia losów pierwszych studentek tej uczelni. Cztery lata temu rozpoczęła się jej fascynująca wędrówka po archiwach, cmentarzach i rodzinnych domach pierwszych studentek. Z okruchów informacji wyłaniał się coraz to szerszy obraz kobiet odważnych i zdeterminowanych, gotowych przebijać szklany sufit w miejscu zarezerwowanym do tej pory jedynie dla mężczyzn. I choć wiatr zmian, zarówno w Krakowie jak i w innych europejskich miastach, zdawał się wówczas dawać kobietom nadzieję na realizacje artystycznych marzeń, to minąć musiało jeszcze wiele lat, zanim ich pozycje można było zacząć rozpatrywać w kategoriach równości płci. W kwestii tej mamy wciąż wiele do zrobienia. Niech za przykład posłuży nam głośny start Iwony Demko w konkursie na rektorę krakowskiej Akademii – pierwszej kobiety kandydatki na to stanowisko w historii uczelni.

Przypominanie i wyciąganie z artystycznego niebytu – Iwona Demko robi to, ponieważ jak mówi „Jestem mną, Tobą, Nią". Zdegradowanie i przemilczenie może spotkać każdą i każdego z Nas, zwłaszcza kiedy sytuacja kobiet i wszystkich mniejszości w Polsce znacząco się pogarsza. Artystka wie, że prawa nie są nam dane raz na zawsze. Pamiętajmy i bądźmy pamiętane. Nie dajmy zakopać się w gruzach historii.

Oprócz prac Iwony Demko, na wystawie można zobaczyć zdjęcia, dokumenty oraz prace: Zofii Baltarowicz-Dzielińskirj, Ireny Borzęckirj-Kozłowskiej, Ireny Czarnoty-Bojarskiej, Danuty Dzielińskiej, Stefanii Feill, Marii Fromowicz-Simeoni, Marii Gutkowskiej-Rychlewskiej, Izabelli Koziebrodzkiej (Ścibor-Rylskiej), Heleny Kozłowskiej-Dąbrowskiej, Bali Leser/Zofii Woźnej, Heleny Lorii, Zofii Mars, Haliny Miączyńskiej, Natalii Milan, Olgi Niewskiej, Izabelli Polakiewicz-Wichlińskiej, Janiny Reichert-Toth, Zofii Rudzkiej, Romany Szereszewskiej/Joanny Grabowskiej.

Wystawie towarzyszą podcasty nagrywane przez Iwonę Demko razem z Patrycją Bochenek dla Radia Kapitał. Pierwszy odcinek został wyemitowany 10 października. Podcasty dotyczą historii poszukiwań archiwalnych. Pierwszy stanowi wstęp do cyklu audycji. Drugi opowiada o rozpoczęciu badań archiwalnych. Kolejne skupią się na sylwetkach kobiet z listy pierwszych studentek.

30 minutowe audycje są emitowane co dwa tygodnie w piątek o godz. 10.30. Każdy odcinek dwa dni po emisji zostaje zarchiwizowany na stronie Radia Kapitał i jest dostępny do odsłuchania w każdym momencie. Emisja cyklu będzie trwała do 27 maja.