Naukowcy tworzący konsorcjum trzech instytucji naukowych – Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN, Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP im. Jana Matejki w Krakowie oraz Norweskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego z Trondheim – rozpoczęli wielodyscyplinarny projekt „GRIEG Craquelure”. Jego celem jest stworzenie całościowego, trójwymiarowego modelu fizycznego oryginalnych spękanych warstw malarskich i rozwiązanie zagadki różnorodnych wzorów spękań w obrazach. Zdobyta wiedza, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się wąska i bardzo specjalistyczna, okaże się bezcennym narzędziem przy ustalaniu wytycznych środowiskowych w muzeach, pochodzenia obrazów, ich wieku i autentyczności.
Oglądając obrazy podziwiamy kolory, kształtowanie form, technikę malarską, ale również widzimy siatki spękań – krakelur, które dodają historyczną „patynę” warstwie malarskiej i powszechnie uważa się, że wzbogacają odbiór estetyczny dzieła. Jednak brak jest wiedzy oraz języka pozwalającego mówić o krakelurach i dlatego tak rzadko możemy o nich usłyszeć od kuratorów, historyków sztuki czy konserwatorów.
- Wprawni konserwatorzy wiedzą jak wygląda „typowa” siatka spękań na włoskim obrazie quattrocenta czy gotyckim dziele warsztatu małopolskiego. Intuicja podpowiada dlaczego tak bardzo się różnią, co może być przyczyną różnic, nikt jednak tego nigdy w sposób usystematyzowany nie badał. Znalezienie odpowiedzi na te i wiele innych pytań to całkiem nowa ścieżka współpracy specjalistów z wielu dziedzin – mówi dr Aleksandra Hola z ASP w Krakowie.
Projekt jest niezwykle ważny, bo pozwoli zrozumieć to, co widzimy w najcenniejszych dziełach sztuki, ale także dlatego, że siatka spękań jest bardzo specyficzna dla czasu, w którym obiekt został stworzony, obszaru geograficznego czy użytego materiału. Zrozumienie procesu tworzenia spękań pozwoli lepiej identyfikować fałszerstwa obiektów malarstwa. Jednakże nie jest to jedyny cel tego przedsięwzięcia. Jak zaznacza koordynator projektu dr hab. Łukasz Bratasz z IKiFP PAN,
- jego strategicznym celem jest wsparcie ochrony zbiorów malarstwa poprzez badania wpływu warunków środowiskowych na proces niszczenia obiektów. Dotychczasowe zalecenia środowiskowe dla muzeów i galerii oparte były o badania nieuwzględniające istniejących spękań. Po realizacji projektu zbiory malarstwa będą bezpieczniejsze, a przy tym muzea staną się również bardziej „zielone”, ze względu na fakt, że ochrona zbiorów malarstwa będzie zdecydowanie bardziej przyjazna środowisku, poprzez zużycie energii potrzebnej na klimatyzację.
W projekcie bierze udział 15 osób o różnych specjalnościach i zainteresowaniach, które uchodzić mogą za rozbieżne z badanym obszarem. Jednak połączenie rozmaitych dziedzin może przynieść bardzo dużo korzyści. Jak stwierdza Noemi Zabari – z wykształcenia astrofizyk –
- ogromny potencjał wynikający z zastosowania obliczeń numerycznych i technologii stosowanej w astrofizyce, można adaptować również do analizy spękań powierzchni malarskich. Począwszy od przetwarzania obrazu, kończąc na uczeniu maszynowym. Daje to duże szanse rozwoju i możliwość wdrożenia własnych pomysłów.
W programie przewidziane są zarówno badania dzieł sztuki wykorzystujące nieinwazyjne metody analizy, jak i prace eksperymentalne polegające na tworzeniu próbek i badaniu powstających na nich pęknięć pod wpływem różnych czynników zewnętrznych. Działania projektowe, jak również ich efekty, można śledzić na stronie internetowej projektu.
Burmistrz Wiednia, Dr Michael Ludwig przysłał list, w odpowiedzi na wyrazy wsparcia dla wiedeńczyków po zamachu terrorystycznym z 2 listopada 2020 roku, jakie przesłał J.M. Rektor Akademii Sztuk Pięknych Prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk.
Dr Ludwig dziękując za wyrazy wsparcia od społeczności Akademii, zapewnił, że "nie pozwolimy by strach zniszczył pełną szacunku wspólnotę i więź społeczną w naszym mieście".
Burmistrz Wiednia podziękował za solidarność z ofiarami zamachu oraz wiedeńczykami.
- Zrobimy wszystko co w naszej mocy, aby zwrócić naszemu społeczeństwu, naszym gościom poczucie bezpieczeństwa i zaufania. Wiedeń pozostanie kosmopolitycznym miastem spójności społecznej i wspólnoty. - dodał na koniec Dr Ludwig.
Skan listu Burmistrza Wiednia [pdf]
Tłumaczenie listu Burmistrza Wiednia [docx]
List Rektora ASP w Krakowie po terrorystycznym zamachu w Wiedniu [jpg]
Foto Johannes Ortner on Unsplash
23 listopada J.M. Rektor Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk oraz Pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce Ziyad Raoof podpisali "List intencyjny" w sprawie rozwoju współpracy polsko-kurdyjskiej w dziedzinie kultury i sztuki.
List stanowi wyraz intencji stron w podjęciu współpracy oraz podstawę do podejmowania działań organizacyjnych - czytamy w podpisanym dokumencie. Strony listu wyrażają w nim chęć współpracy partnerskiej w zakresie:
- nawiązania współpracy z akademiami sztuk pięknych w irackim Kurdystanie
- dydaktyczno-naukowym: wizyty w Regionie Kurdystanu kadry akademickiej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz wizyty, staży i studiów na Akademii studentów z Kurdystanu.
- współpracy przy organizacji w Polsce i Kurdystanie wystaw polskich i kurdyjskich artystów
- wymiany dokumentów, informacji, archiwalnych treści dotyczących historii kontaktów artystów z Polski i artystów z Iraku i Kurdystanu
Wzajemne kontakty polskich i kurdyjskich artystów sięgają lat 30. i 40. XX wieku. Przebywający tam wówczas polscy artyści zainspirowali swoich kurdyjskich i irackich odpowiedników do powołania "towarzystwa przyjaciół sztuki". Wiele zbiorów dokumentujących tę współpracę znajduje się w krakowskich instytucjach, a nasze miasto jest najważniejszym ośrodkiem studiów kurdologicznych. W Krakowie powstały też pierwsze w Polsce kurdyjskie instytucje; zawarto też pierwsze umowy o współpracy polskich i kurdyjskich uczelni.
Do 4 grudnia 2020 w Fashion Start Up Gallery można oglądać wystawę rysunków kolorowych Prof. Stanisława Tabisza: "Na-Stroje jednorożca". Podczas wystawy autor zaprezentował ponad 70 rysunków.
Prof. Tabisz tak mówił o temacie wystawy:
Mój nowy cykl rysunkowy jest w pewnym sensie, nawet dla mnie, zaskoczeniem, chociaż często bywa, że poprzedni cykl rodzi drugi, pokrewny, lub dla odmiany zupełnie inny, a nawet przeciwny… I tak jest w przypadku rysunków, które zatytułowałem NA-STROJE JEDNOROŻCA. Po dwóch wystawach z motywem jednorożca („Jednorożec” we Wrocławiu – koniec 2018 roku i „Powrót jednorożca” w Nowohuckim Centrum Kultury – koniec 2019 roku) wyłonił się, w trakcie pracy nad „Powrotem jednorożca”, zupełnie nieprzewidywalny w swej obfitości, a mianowicie: jednorożec – kobieta. Był on (ona) ubierany (a) przeze mnie w tkaniny, dywany, suknie i inne okrycia, które dały mi możliwość fantazjowania na temat „rytualnej”, „karnawałowej” szaty, czy w końcu normalnego okrycia, jakiego wymaga kultura posiadania przez człowieka wstydu… (...)
Nie wiem, dlaczego ubieram jednorożce w stroje, sukienki, pledy, spódnice i w inne okrycia… Wygląda na to, że projektuję kreacje dla kobiet… A może wyrażam tym swoje kaprysy i nastroje (NA-STROJE) i jednocześnie rysuję maleńkie scenariusze potrzebne do uszycia wykreowanego ubioru… No tak! Często mężczyźni projektują ubiory i lansują modę. Ja do nich nie należę, ale… służę raczej wolnej wyobraźni i potędze podświadomości, i dobrze wiem, że sztuka ma swoje źródła w życiu, w faktach, w żywych relacjach i doświadczeniach z ludźmi i światem… Czerpię z tego źródła, w którym czasami bardzo ważne miejsce dla mężczyzny zajmuje inspirująca go kobieta…
Podczas wernisażu online o wystawie i twórczości z Prof. Tabiszem rozmawiały prof. Beata Gibała-Kapecka oraz mgr. Katarzyna Zielińska. Poniżej wideo-zapis tej rozmowy.
Ze względu na sytuację epidemiologiczną wystawa dostępna jest tylko online na stronie Fashion Startup Gallery, gdzie znajdują się prace artysty oraz dodatkowe materiały.
Wystawa została zrealizowana w ramach "Projektowanie Przyszłości - program rozwoju Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie na lata 2018-2022" POWR.03.05.00-00-Z217/17
Komu w tym roku pomagamy?
Pan Maks 56 lat
Pani Magdalena 86 lat – matka Pana Maksa
Pan Leon 52 lat i Pan Teodor 50 lat – bracia Pana Maksa
Historia Rodziny
Przez wiele lat członkowie tej rodziny pracowali. Pan Leon jako pracownik robót drogowych, pan Teodor jako rzeźnik w ubojni, pan Maks i pani Magdalena zajmowali się dużym gospodarstwem rolnym.
Bracia pan Teodor i Leon wracając z pracy ulegli wypadkowi drogowemu i z tego powodu są niepełnosprawni. Pan Leon ma paraliż lewej strony ciała i porusza się o kulach, a pan Teodor ma paraliż dolnej partii ciała i porusza się na wózku inwalidzkim.
Pani Magdalena w związku z zaawansowanym wiekiem ma problemy z poruszaniem się.
Pan Maks opiekuje się całą rodziną oraz gospodarstwem rolnym. Pan Maks oraz jego bracia przed wypadkiem byli czynni zawodowo i grali w piłkę nożną. Wypadek całkowicie zmienił życie całej rodziny i wszystkie obowiązki spadły na pana Maksa, który stara się być wsparciem dla wszystkich. Czasem marzy o chwili spokoju i odpoczynku, jednak wie, że sytuacja rodziny jest bardzo trudna.
Rodzina nie ma własnego transportu, w najbliższej okolicy nie ma komunikacji miejskiej, podjazd do domu jest w takim stanie, że uniemożliwia poruszanie się na wózku inwalidzkim czy o kulach. Każdy dzień w tej rodzinie to walka z przeciwnościami losu, jednak oni się nie poddają i z optymizmem patrzą w przyszłość, choć jak sam mówi Pan Maks: nieraz brakuje mu sił, jednak czuje się odpowiedzialny za mamę i braci. Brak komunikacji publicznej w okolicy, duża odległość (5 km) od najbliższego sklepu lub przystanku, z którego można pojechać dalej do lekarza, apteki itd. stanowią duże utrudnienie, bo Pan Maks musi odległość tę pokonywać pieszo. Dochód rodziny to 4500 zł, po odliczeniu opłat na jednego członka rodziny pozostaje 480 zł
Trzy kluczowe potrzeby Rodziny
- rower z przerzutkami
- balkonik na kółkach
- środki czystości
Pozostałe potrzeby Rodziny
Żywność trwała: Herbata, kawa, ryż, kasza, makaron, mąka, cukier, olej, dżem, konserwy mięsne, konserwy rybne, owoce i warzywa w puszkach.
Środki czystości: Proszek do prania, płyn do płukania, płyn do mycia naczyń, płyny czyszczące, mydło / żel myjący, szampon, pasta do zębów, szczoteczka do zębów.
Specjalne wymagania: Inne rzeczy medycznego przeznaczenia np. prześcieradła nieprzemakalne, pampersy męskie dla otyłych, worki na mocz, chusteczki nawilżające.
Obuwie:
- Leon: Kozaki/buty zimowe, rozmiar: 43, Uwagi: wsuwane
- Teodor: Kozaki/buty zimowe rozmiar: 43, uwagi: buty medyczne, wsuwane (tęgość stopy)
Wyposażenie mieszkania: Kołdra, pościel (poszwy, prześcieradło), koc, poduszka, ręczniki.
Inne: wózek inwalidzki dla otyłych, podnośnik dla niepełnosprawnych
Szczególne upominki, o których marzą członkowie rodziny
Maks: słodycze i kosmetyki
Magdalena: słodycze i kosmetyki
Leon: słodycze i kosmetyki
Teodor: słodycze i kosmetyki